Sam en Max: Culture Shock/Situatie: Comedy Review

Waarom zou je je druk maken over een paar gekke grafische avonturengames met aanwijzen en klikken, waarin een hondendetective en zijn psycho-konijnen-sidekick spelen?

Als je het antwoord nog niet weet, is het tijd voor een korte trip door de archieven van de gamegeschiedenis. Er waren eens, voordat acroniemen, feature-tick-boxen en luie franchises de wereld van pc-gaming regeerden, waren point-and-click grafische avonturen zo ongeveer de bijtjes van interactief entertainment. Een aantal bedrijven heeft geweldig werk geleverd in het veld - Sierra met de Kings Quest en Gabriel Knight-series, Westwood met de Kyrandia trilogie (en de schitterende Blade Runner – red.), Revolution with Beneath a Steel Sky en Broken Sword – maar de onbetwiste koningen waren LucasArts.

Tussen 1989 en 1993 beleefde het bedrijf een soort gouden eeuw. Beginnend met Indiana Jones en The Last Crusade, doorlopend door The Secret of Monkey Island 1 en 2, Indiana Jones and the Fate of Atlantis en eindigend met Day of the Tentacle en Sam en Max Hit the Road, de uitloper van Lucasfilm, creëerde een reeks avonturen die belachelijk grappig, uitgebalanceerd en vol met de meest ingenieuze, meerlagige, lateraal denkende puzzels waren die we kennen. Mens. Het goede werk stopte daar niet - Curse of Monkey Island en Escape from Monkey Island waren leuk, een samenwerking met Stephen Spielberg, The Dig, is een ondergewaardeerde bijna klassieker, terwijl de 3D Grim Fandango was een klassieker, full-stop - maar de games van 1989 tot 1993 zijn degene die de meeste old-school gamers zich het meest herinneren als ze aan de klassieker denken aanwijzen en klikken. En Sam en Max Hit the Road is een van de meest geliefde van het stel.

Dit feit verklaart het verdriet toen LucasArts, nadat hij in 2002 een vervolg op Sam en Max had beloofd, de stekker eruit trok, minder dan twee jaar later, om nog maar te zwijgen van het geluk toen Telltale Games, een kleine ontwikkelaar met een aantal oude LucasArts-medewerkers, in 2005 aankondigde dat het een reeks episodische games met het duo zou uitbrengen. De eerste twee afleveringen zijn nu online, en als je de oude LucasArts-avonturen hebt gemist of niet heb je het geluk om ze in de eerste plaats te ervaren, dan ben je het aan jezelf verplicht om ze te downloaden.

Zie je, er staat misschien niet LucasArts op de doos (nou ja, als downloads is er geen doos) maar deze games zitten vol met dezelfde geweldige dingen die we vroeger kenden en waar we van hielden. Ik suggereer geen minuut dat de Sam en Max-afleveringen gedateerd zijn – de mooie cartoon-graphics zijn nu in volledig 3D, de commando-interface is gekoppeld aan een minimaal systeem van contextgevoelige klikken - maar je bestuurt het spel nog steeds met muis en cursor, en elk scherm blijft vol met de rijke, vaak grappige achtergronddetails die kenmerkend waren voor de klassieke LucasArts-spellen. In feite vraag je je vaak af waarom LucasArts ooit de point-and-click-stijl heeft verlaten voor het langzamer bewegende 3D-systeem dat ze pionierden met Grim Fandango; zoals Sam en Max laten zien, is het zo veel sneller en intuïtiever, en zo veel beter geschikt voor hoe je het spel daadwerkelijk speelt.

Het beste van alles is dat de oude humor er nog steeds is. De beste LucasArts-avonturen werden gekenmerkt door hun kenmerkende humor: vaak surrealistisch, altijd diep wetend en boordevol grappen, slimme non-sequiturs en eenvoudige, domme kijkgags. Zijn de Sam en Max-afleveringen op hetzelfde niveau als Day of the Tentacle of LeChuck's Revenge? Niet helemaal, maar niets in de afgelopen jaren - met de mogelijke uitzondering van Tim Shaffer's Psychonauts - is ook maar in de buurt gekomen. Wat meer maakte, wat Hit the Road anders maakte dan die eerder genoemde games, was de donkerdere, nihilistische, boosaardige satirische rand; iets dat verband houdt met de personages van Sam en Max zelf, hun liefde voor onnodig (zij het cartoon) geweld en hun wrede deconstructie van Amerikaanse culturele mores. Noch Culture Shock noch Situation: Comedy heeft dit gemist, en hoewel geen van beide games lang een consistente reeks buiklachen kan volhouden, feit dat je helemaal lacht, en meestal grijnst als je niet lacht, geeft je een indicatie van hoe leuk beide afleveringen kunnen zijn.

Van de twee is Culture Shock, met Sam en Max tegen een drietal gehypnotiseerde ex-kinder-tv-sterren, waarschijnlijk de beste. Het script is strakker, er wordt vaker gelachen en de puzzels zijn net dat beetje boeiender. Situatie: Komedie is echter nauwelijks een teleurstelling. Het is nog steeds erg vermakelijk, sommige grappen zijn fantastisch en het beste idee van de game: puzzels plaatsen in de context van het maken van onze helden optredens in een aantal tv-programma's, parodiërende sitcoms, talentenjachten, quickshows, talkshows en kookprogramma's – wordt uitstekend uitgevoerd. Beide afleveringen profiteren ook van een absoluut meeslepende jazzscore uit de jaren zestig. Net als het originele spel, eigenlijk.

Waar beide games tegenvallen is deels te wijten aan beperkingen van budget en van het episodische formaat. Het moet gezegd dat geen van beide afleveringen precies lang is. Culture Shock kan in ongeveer drie tot vier uur worden geklokt, afhankelijk van hoe bekend je bent met grafische avonturen en hun manieren, terwijl Situation: Comedy je waarschijnlijk een half uur minder kost. Dat is niet zo'n groot probleem gezien het prijskaartje van £ 5 - en nog minder als je $ 37,95 betaalt voor de 'seizoen' van zes afleveringen als geheel - maar het gevoel bestaat dat je pas in elk verhaal komt als het loopt af. Serieus, elke game heeft slechts een zeer beperkt aantal locaties en er wordt iets te veel hergebruikt van game tot game. We verwachten terugkerende personages in een serie, maar het is enigszins teleurstellend om te zien dat dezelfde mensen en plaatsen zo vaak opduiken in beide afleveringen, in sommige gevallen met weinig revisie. Zelfs de unieke locaties die door elk worden aangeboden - een 'thuis' voor ex-kindsterren in Culture Shock, het tv-station in Situation: Comedy - zijn vrij beperkte zaken. Het zou leuk zijn om meer nieuwe dingen te zien verschijnen wanneer Episode Three de stad bereikt.

De enige andere kleine teleurstelling zijn de puzzels. Sam en Max hoeven tenminste niet het hoofd te bieden aan de al te obscure inspanningen die de recente Broken Sword: Angel of Death hebben verwoest, en er zijn een paar echte humdingers om je hoofd doorheen te krabben, maar de nieuwe Sam en Max-afleveringen lijken de complexe, veelzijdige puzzels te missen die maakte de beste avonturen van LucasArts – met name de Secret of Monkey Island-spellen – zo moeilijk voor de hersenen, maar zo heerlijk toen je eenmaal de oplossing. Er zijn hele stukken van elke aflevering waar iedereen met zelfs een basisachtergrond in avonturengames doorheen zal zwerven, en wanneer elke portie zo relatief klein is, is dat een beetje een zorg.

Maar laat niets wat ik in de laatste twee paragrafen heb gezegd je ervan weerhouden om naar www.telltalegames.com te gaan en je bestelling te plaatsen. Dit zijn op geen enkele manier onberispelijke edelstenen, maar Telltale Games heeft iets gedaan dat fans van de point-and-clicker hebben gedaan al meer dan een decennium wenste: het heeft de geest van het LucasArts-avontuur doen herleven en het nieuw 3D-vlees en bot. Dus waarom zou je je druk maken over een paar gekke grafische avonturengames met aanwijzen en klikken, waarin een hondendetective en zijn psycho-konijnen-sidekick spelen? Omdat ze je niet alleen terugbrengen naar de goede oude tijd van pc-gaming, maar je ook doen beseffen dat de waarden verankerd in die games - humor, karakter, intelligentie, respect voor je publiek - kan nog steeds net zo relevant zijn vandaag. Zeg me, is dat niet de moeite waard om je druk over te maken?

"'Uitspraak"'

Niet helemaal de tweede komst van LucasArts uit de gouden eeuw, maar zeker een stap in de goede richting. Essentiële downloads voor de denkende pc-gamer.

Betrouwbare score